Skóra ma problem

Skóra, która dzielnie chroni organizm człowieka przed różnymi zewnętrznymi zagrożeniami, często sama choruje.

Skóra nastolatków

Najczęściej gnębi ją trądzik, który najmocniej atakuje w okresie dojrzewania. Organizm nastolatków gwałtownie zwiększa produkcję hormonów, przede wszystkim androgenów, które występują także u kobiet. Stąd trądzik dotyczy obu płci. Hormony te sprawiają, że gruczoły łojowe powiększają się i produkują więcej tłuszczu, czyli sebum. Jednocześnie trwa proces rogowacenia naskórka. Jeżeli martwe komórki nie zostaną usunięte z powierzchni skóry, zatkają ujścia mieszków włosowych, czyli pory. Zalegający tłuszcz i martwe komórki staną się pożywką dla bakterii beztlenowych, które zaczną się rozmnażać w błyskawicznym tempie. Podrażnią skórę i wywołają stan zapalny. Kiedy osłabione infekcją ścianki mieszków włosowych nie wytrzymają naporu rozkładającego się pod wpływem bakterii sebum - pękają i dochodzi do ostrego zapalenia. Na skórze widoczne są duże zaczerwienione torbiele z ropą. Jeśli nie zostaną wyleczone, pozostawią ślady w postaci trudnych do zlikwidowania blizn.

Skórze potrzebna jest wit. A, bo pobudza odnowę naskórka i zmniejsza ilość wydzielanego łoju. Dlatego jedz marchewkę i suszone morele.
Wit. E zwalcza wolne rodniki i przyśpiesza tworzenie tkanki łącznej. Szukaj jej w olejach roślinnych, orzechach laskowych, ziarnach słonecznika i migdałach.
Wit. C wpływa na syntezę kolagenu, chroni przed promieniowaniem UV i wzmacnia naczynka krwionośne. Najbogatszym źródłem są świeże owoce (np. porzeczki).
Niedobór witamin z grupy B może być przyczyną zapaleń skóry i łojotoku.

Ale najwięcej zależy od nas samych, od codziennej pielęgnacji, doboru odpowiednich preparatów kosmetycznych, diety i trybu życia. A gdy skóra choruje - od sumiennego przestrzegania zaleceń lekarskich.

Alergia skórna

To nadmierna reakcja układu immunologicznego na tzw. alergeny, czyli substancje, które dla większości osób są nieszkodliwe (pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt, niektóre pokarmy). Na alergie szczególnie podatna jest skóra sucha, cienka i delikatna. Cierpieć może jednak również skóra tłusta oraz mieszana. Alergia skórna jest poważną chorobą, która wymaga perfekcyjnej pielęgnacji ciała.

Trądzik

Lekarze wyróżniają cztery rodzaje trądziku: zaskórnikowy, grudkowo-krostkowy, ropowiczy i bliznowcowy. Wiara w to, że minie z wiekiem, może być złudna, a szkody, jakie poczyni na twarzy, nieodwracalne.

Przyczyną trądziku jest najczęściej łojotok, czyli wzmożone wydzielanie łoju przez gruczoły. Efekt - lśniąca, tłusta skóra na czole, nosie oraz w fałdach przynosowych i rozszerzone pory w skórze. Aby zmniejszyć wydzielanie łoju oraz rogowacenie części mieszków włosowych, stosuje się kosmetyki z witaminą A i jej pochodnych. Trzeba więc ją smarować kremem nawilżającym i nie dopuścić do zbytniego wysuszenia skóry przez niewłaściwe mycie (zamiast mydła lepiej stosować żel ).
Nie wolno używać preparatów z retinoidem - choć rozluźnia zaskórniki, wygładza skórę i leczy stany zapalne, ma jednak sporo działań ubocznych.

Atopowe zapalenie

Pojawia się u noworodków lub między 6. a 7. rokiem życia, nieco częściej chorują dziewczynki. Z czasem choroba wycisza się, ale nie mija.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) objawia się dokuczliwym swędzeniem. Skóra robi się sucha, a w zgięciach pod kolanami i przy łokciach widać czerwone grudki. Z czasem zmieniają się w czerwone plamy przypominające liszaj, który może pokryć całe ciało. Po każdym drapaniu pozostają bruzdy (przeczosy). Po latach choroby skóra wygląda jak natłuszczony pergamin. Jest tak cienka, że widać przez nią poszczególne żyły. Łatwo ją uszkodzić i zranić.

Leczenie AZS nie jest proste. Do niedawna jedynym lekarstwem były kremy sterydowe. To właśnie one sprawiały, że skóra robiła się coraz cieńsza, nadwrażliwa, nienaturalnie blada. Obecnie z powodzeniem stosuje się kremy przeciwzapalne, które działają jak sterydy, ale nie niszczą skóry.

Wiele osób cierpiących na AZS ucieka się do naturalnych metod leczenia. Bezkarnie można się kąpać w krochmalu lub kisielku przygotowanym z siemienia lnianego. Na powierzchni skóry utworzy się cieniutka warstwa ochronna, która zmniejszy wrażliwość na dotyk i złagodzi swędzenie.
Najczęściej popełnianym błędem jest smarowanie ciała specyfikami zawierającymi kit pszczeli. Można sobie zafundować bardzo bolesne rany, które trzeba leczyć w szpitalu. Przy AZS nie powinno się też stosować preparatów na spirytusie, który wysusza skórę.

O skórę z AZS trzeba szczególnie dbać i przestrzegać kilku cennych rad:
*bierz prysznic, nie kąp się w wannie
*nie używaj zwykłych mydeł ani płynów do kąpieli; stosuj tzw. syndety, czyli środki nie zawierające zwykłego mydła
*przed prysznicem natrzyj skórę np. oliwką, która ograniczy kontakt z wodą
*po kąpieli skórę natłuszczamy; wybieramy kremy, które nie zawierają sztucznych konserwantów
*pływaj w morzu
*unikaj wszelkich alergenów, w tym wziewnych i pokarmowych
*ubranie i pościel pierz w delikatnych płynach lub specjalnych proszkach dla alergików (np. Jelp).

Trądzik różowaty

Jest chorobą przewlekłą, ale nie zakaźną. Zachorować może każdy między 30. a 50. rokiem życia. Panie cierpią na nią 4 razy częściej niż panowie. Choroba zaczyna się niewinnie. Po wypiciu gorącej herbaty pojawiają się na twarzy czerwone plamy. Z czasem układają się w kształt motyla. Schorzenie przebiega w trzech fazach.

Rumieniowa - to przemijające zaczerwienienie twarzy. Plamy pojawiają się po zjedzeniu gorącego posiłku, wypiciu kawy lub alkoholu. Rumieńce są niewielkie, ale z czasem utrwalają się.
Grudkowo-krostkowa - wokół mieszków włosowych tworzą się krostki z białym czubkiem. Choroba jest wtedy mylona z trądzikiem pospolitym, choć na skórze nie widać zaskórników.
Przerostowa - występuje rzadko i z reguły u mężczyzn. Gruczoły łojowe oraz tkanka łączna są przerośnięte, a naczynia krwionośne w okolicy nosa bardzo rozszerzone. Zmiany trudno zlikwidować. Chorobie sprzyja łojotok, stres, zaburzenia pracy układu pokarmowego i hormonalne, także zaparcia i kamica dróg żółciowych. U kobiet objawy nasilają się podczas miesiączki. Trądzik dokucza tym, którzy mają niedoleczone zatoki, migdałki, zęby i narządy rodne. Może go także nasilać bakteria Helicobacter pylori, odpowiedzialna za owrzodzenie żołądka i dwunastnicy, a także nużeniec - pasożyt naskórka, tworzący w nim charakterystyczne zgrubienia. Trądzik uwielbia nerwusów.
Leczenie rozpoczyna się od usunięcia podstawowej przyczyny dolegliwości. Jeśli ktoś jest np. nerwowy, powinien się wyciszyć i koniecznie nauczyć się relaksować.
Unikać należy wielkich emocji i stresu, gorących kąpieli, sauny i solarium, leżenia plackiem na plaży. Zrezygnować trzeba z ostrych przypraw, marynat, kawy, czekolady oraz tłuszczu, unikać chipsów i hamburgerów, nie pić i nie jeść gorących potraw. Należy także brać witaminę PP i B2 (PP oczyszcza skórę, zaś B2 przyśpiesza gojenie i likwiduje stany zapalne).

Łuszczyca

To jedna z mniej poznanych chorób, ale jedno wiadomo na pewno - ma podłoże genetyczne i nie jest zaraźliwa. Wśród przyczyn jej uaktywnienia wymienia się stres, zakażenie paciorkowcem, niektóre leki, nadużywanie alkoholu. Wczesna postać choroby ujawnia się w dzieciństwie - często wybucha po ostrych infekcjach, grypie, ospie czy też zapaleniu oskrzeli. Na skórze pojawiają się brunatne lub różowe grudki pokryte suchą, srebrzystobiałą łuską. Dzieje się tak, bo w łuszczycy proces tworzenia się nowego naskórka jest bardzo przyśpieszony, nawet 8 razy (zwykle trwa ok. 28 dni). Łuski mogą się zlewać i tworzyć większe ogniska. Zmiany zwykle atakują owłosioną skórę głowy, ale też kolana i łokcie. Bywa, że rozprzestrzeniają się na całe ciało. Choroba może zaatakować też paznokcie i stawy.
W łagodzeniu dolegliwości duże znacznie ma dieta. Należy jeść dużo ryb i używać olejów roślinnych, bo zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 oraz witaminę D. Wskazane są czerwone winogrona, pietruszka, sałata, marchew i czosnek. Unikać należy wędlin, mięsa wieprzowego, podrobów, czekolady, kawy, kakao, miodu, warzyw strączkowych, surowych jabłek, czarnych porzeczek, ostrych przypraw. Niewskazany jest alkohol i papierosy.

Skórę należy chronić przed skaleczeniami i podrażnieniami, nawilżać balsamami, nie używać mydła. Pomagają też dermokosmetyki a także kąpiele w wodzie z dodatkiem soli, np. z Morza Martwego, iwonickiej, zabłockiej.

Alergia kontaktowa

Bez przesady można powiedzieć, że w "sprzyjających" okolicznościach uczulić nas może niemal wszystko. Najczęściej jednak jest to nikiel, chrom, syntetyki, olejki zapachowe, składniki maści, formalina, a także barwniki włókiennicze oraz te stosowane przy farbowaniu skór. Dlatego wszystko, co bezpośrednio dotyka naszego ciała, powinno być przed pierwszym włożeniem wyprane lub dokładnie umyte.

Najwięcej osób jest uczulonych na nikiel, z którego produkuje się zamki błyskawiczne, klamerki przy ubraniach i butach, oprawki okularów, zegarki, nożyczki, igły do szycia czy sztuczną biżuterię. Równie silnie uczula chrom, który znajduje się w wielu przedmiotach domowego użytku. Jest też obecny w zanieczyszczonym powietrzu i żywności. Metal ten znajduje się w farbach, papierze, detergentach, garbnikach skór, tytoniu, zapałkach, atramencie, odczynnikach fotograficznych, cemencie, zaprawie murarskiej itd.

Walka z alergią kontaktową nie jest łatwa, ponieważ reakcja alergiczna pojawia się ze sporym opóźnieniem. Rzadko więc kojarzymy pojawiające się zmiany skórne z używanymi wcześniej przedmiotami.

Łupież - krępująca dolegliwość skóry głowy

Dotyczy ok. 3 mln Polaków. Głównym winowajcą jest Pityrosporum ovale - grzyb drożdżopodobny żyjący na skórze głowy. Ponieważ żywi się on łojem, ma dogodne warunki do rozwoju, jeżeli skóra ma tendencję do przetłuszczania się. A im więcej grzybów, tym więcej wytwarzanych przez nie odchodów i większe ryzyko rozwoju stanu zapalnego. Pojawia się zaczerwienienie i swędzenie, po czym dochodzi do złuszczenia naskórka. W ten sposób powstaje łupież tłusty. Suchy dotyczy osób, które nie mają łojotoku, ale ich skóra jest wyjątkowo wrażliwa na Pityrosporum ovale. I już jego niewielkie ilości powodują stan zapalny. Przyczyną suchego łupieżu bywają źle dobrane kosmetyki. 

Mogą one prowadzić do podrażnienia skóry, kontaktowego zapalenia i złuszczania pozapalnego.