Promieniowanie UV na co dzień.

Promieniowanie UV podczas opalania i na co dzień

Każdego dnia nasze ciała przenikają różnego rodzaju promieniowania. Co ciekawe emitują je nie tylko urządzenia wykorzystywane przez człowieka, między innymi w komunikacji, takie jak anteny nadawcze i telefony komórkowe. Również przyroda wytwarza różnego rodzaju fale. Doskonałym przykładem jest promieniowanie słoneczne, które oddziałuje na nas, gdy tylko wyjdziemy na świeże powietrze.

W skład promieniowania słonecznego wchodzi przede wszystkim promieniowanie nadfioletowe. Jego potoczna nazwa – promieniowanie UV wzięła się z języka angielskiego, gdzie określa je się mianem ultraviolet”. Spośród wszystkich składowych promieniowania słonecznego, to właśnie ono wywiera największy wpływ na ludzki organizm. Co ciekawe jest ono niewidzialne i nie wytwarza w tkankach wystawionych na ekspozycję przegrzania. Promieniowanie nadfioletowe dzieli się na:

• UV-A (długość fali 400 – 315nm) – stanowi ponad 95% całkowitego promieniowania nadfioletowego. Interesujący jest fakt, iż działa około 1000 razy słabiej na tkankę skórną niż UV-B. Największe jego natężenie w czasie dnia występuje w godzinach południowych (100 razy większe niż UV-B). Wnika ono w skórę najgłębiej ze wszystkich rodzajów promieniowania nadfioletowego. Co ciekawe UV-A przenika przez szyby okienne i samochodowe. Nie wywołuje ono odczynu rumianego skóry oraz w niewielkim stopniu działa rozgrzewająco. W odpowiednich dawkach wywołuje natychmiastową pigmentację skóry – ciemnienie wywołane utlenianiem melaniny (barwnika skóry).
  
• UV-B (długość fali 315 – 280nm) – zwane także promieniami Dorno. Nie przenika ono przez szyby okienne oraz samochodowe. Promieniowanie UV-B wywołuje w skórze rumień poprzedzony przegrzaniem miejsca nastawionego na jego oddziaływanie. Ten rodzaj promieniowania słonecznego jest w głównej mierze odpowiedzialny za rozwój opalenizny. Bardzo istotnym zjawiskiem, które w ludzkim organizmie wywołuje promieniowanie UV-B jest wytwarzanie witaminy D.
  
• UV-C (długość fali 280 – 200nm) – nie występuję na powierzchni Ziemi, gdyż jest zatrzymywane przez warstwę ozonową atmosfery. Jest bardzo szkodliwe dla organizmu człowieka.

Kąpiele słoneczne
Bardzo istotne jest, aby opalać się ostrożnie i z rozwagą. Przede wszystkim wynika to z tego, że wraz z wydłużeniem czasu ekspozycji na działanie promieni słonecznych, zwiększą się ich szkodliwe działanie na ludzki organizm. Promieniowanie nadfioletowe w chwili obecnej jest silniejsze, niż kilkanaście lat wcześniej. Wynika to ze zmiany grubości warstwy ozonowej. Jest ona niszczona przez gazy szlachetne wydzielane do atmosfery przez kosmetyki w sprayu oraz urządzenie techniczne, na przykład lodówki. Ponadto wraz ze wzrostem wysokości zwiększa się działanie promieniowania UV – 15% na każde 1000m. Promieniowanie nadfioletowe odbija się od:

• wody (25%)
  
• piasku (15%-25%)
  
• śniegu/lodu (85%)
  
• suchej trawy (10%)
  
• mokrej trawy (40%)

Natężenie promieniowania UV zależy także od pory roku. W Polsce jego największe natężenie ma miejsce od maja do sierpnia. W maju należy unikać bezpośredniej ekspozycji na słońce skóry głowy, szyi, ramion oraz barków, a także oczu. Również w tym czasie małe dzieci nie powinny przebywać na słońcu.

Indeks UV
Indeks UV informuje nas o przewidywanej dawce promieniowania UV, jaką przyjmiemy w ciągu półgodzinnej ekspozycji na promieniowanie słoneczne w godzinach od 11:00 do 15:00. Wartość indeksu UV wyrażana jest w skali 0 – 16 (rzadko kiedy występują wartości większe niż 11), a także kolorami (0-2 zielony; 3-5 żółty; 6-7 pomarańczowy; 8-10 czerwony/różowy; 11-16 fioletowy).

Środki ochronne
W czasie intensywnego promieniowania nadfioletowego (wysoki indeks UV) naturalna ochrona, którą stanowi skóra jest niewystarczająca, aby prawidłowo ochronić organizm przed promieniowaniem słonecznym. Z tego względu należy stosować środki chroniące skórę przed słońcem. Zawierają one dwa rodzaje filtrów – chemiczne pochłaniające promieniowanie UV oraz fizyczne odbijające je. Ponadto na każdym opakowaniu takiego środka znajduje się wskaźnik SFR (sun protective factor) informujący, ile razy dłużej można być wystawionym na działanie promieni słonecznych, niż bez jego zastosowania. Do codziennego funkcjonowania w zasięgu promieniowania słonecznego wystarczą kremy z filtrem do 12. Natomiast jeżeli chcemy się opalać należy zastosować odpowiedni środek z filtrem nie mniejszym niż 15. Aby prawidłowo chronić skórę zaleca się stosować około 2mg kremu na centymetr kwadratowy ciała lub 30ml emulsji. Preparat taki należy nałożyć co najmniej 20 minut przed ekspozycją na działanie promieniowania słonecznego i powtarzać po każdej kąpieli.